Beslenme alışkanlıklarında yapılan yanlışlar bedensel ve zihinsel sağlık sorunlarına, unutkanlıklara, yorgunluğa ve kavrama yeteneğinin azalmasına neden olabilir.
Yeme içme alışkanlıkları kişinin hem gün içerisindeki durumunu hem de zihinsel ve bedensel faaliyetlerini etkiler. Bedensel ve zihinsel bir problem yaşanıyorsa bunun en önemli nedenlerinden biri de beslenme alışkanlıklarıdır. Beslenme alışkanlıklarında yapılan yanlışlar bedensel ve zihinsel sağlık sorunlarına, unutkanlıklara, yorgunluğa ve kavrama yeteneğinin azalmasına neden olabilir. Bu gibi sorunların yaşanmaması için beslenmenin en önemli kısmı ise kahvaltıdır.
İnsan vücudu gün içerisinde temel beyin fonksiyonlarının yerine getirilmesi için glikoza ihtiyaç duyar. Gece boyunca yavaşlayan metabolizmanın tekrar hızlanması için kan şekeri yani glikoza gerek vardır. Sabahları düzenli şekilde yapılan kahvaltı kan şekerini yükselterek kasların ve beynin ihtiyacı olan glikozun vücuda girmesini sağlar. Kahvaltı yapılmadığı durumlarda en sık görülen belirtiler yorgunluk, baş ağrısı, konsantrasyon ve algıda yetersizliktir. Kahvaltı yapmayan kişilerde başarı oranı oldukça düşüktür. Bağışıklık sistemi azalır ve hastalıklara yakalanma oranı yükselir. Sağlıklı beslenmede kahvaltı, dikkate alınması gereken bir öğündür. Bedenin sağlıklı olması açısından vücudun ihtiyaç duyduğu besin ögelerinin hepsini barındıran bir kahvaltı yapmak kan şekerini düzenleyerek sık acıkma durumunu ortadan kaldırır.
Kahvaltıda tüketilen yeterli protein, adaptasyonu en iyi seviyeye getirerek yaşam kalitesini arttırır. Dengeli bir kahvaltı günlük alınması gereken enerjinin neredeyse yarısını karşılamalıdır. Metabolizmanın hızlı çalışması, ihtiyaç olan enerjinin karşılanması, sindirim sisteminin düzenli çalışması, mutluluk hormonunun salgılanması, öğrenme güçlüğü ve dikkat eksikliğinin ortadan kalkması, sağlıklı kilo vermek, verilen kiloyu korumak ve günlük alınması gereken protein ihtiyacı için mutlaka yapılmalıdır. Bu öğünde tüketilen sebze ve meyve kahvaltıyı zenginleştirmekte içerdiği posa miktarı ile tokluk hissini uzatmaktadır. Kahvaltıda tüketilecek sebze ve meyvenin kolesterolü dengelediği de bilinen gerçeklerden biridir. Protein ve lif açısından zengin bir kahvaltıda bulunması gereken gıdaların içeriklerini inceleyelim:
Beyaz peynir: Beyaz peynir enerji değeri yüksek, protein, kalsiyum ve B2 vitamini yönünden zengin bir besindir. Yüksek oranda kalsiyum içerir. Vücudun kalsiyum ihtiyacının büyük bir kısmını karşılar. Kemikleri güçlendirici özelliği vardır. Bu yüzden özellikle yaşlılar ve çocuklar bolca tüketmelidir. Osteoporoz yani kemik erimesini engeller. Sinir sistemine fayda sağlar. Sağlıklı kas, kıkırdak ve iskelet sistemine sahip olmaya yardım eder. Dişleri kuvvetlendirir. Diş minesine de fayda sağlar. Çinko, potasyum, fosfor ve selenyum gibi mineralleri de içerir. Bu sayede hafızanın kuvvetlenmesine yardım eder. Obeziteye karşı koruma sağlar.
Yumurta: Yumurta, besinlerde bulunan en zengin proteinlere sahiptir. Yumurta insanın vücudunda salgılanamayan ve dışarıdan alınması zorunlu olan proteinleri barındır. Bunlara elzem amino asitler denir. Sindirilebilirliği yüksek olan bu besinde, bulunan tüm besin içeriği vücutta kullanılır ve vücut proteinlerine dönüştürülür. Yumurtanın içinde A, B, D ve E vitaminleri bulunmaktadır. Vitamin içeriğinin yanında, ciddi bir mineral potansiyeli taşıdığı da bilinmektedir. Demir ve çinko ise bu minerallerin başında gelen minerallerdir. Demir kan yapımı için gereklidir. Kan demir içerikli bir yapı olduğu için demir vücudumuz için çok önemli ve gerekli bir mineraldir. Demir eksikliği kansızlığa neden olur. Bunun yanında büyüme ve gelişmeye yardımcı, hastalıklara karşı koruyucu görev görür. Yumurtanın bir diğer güzel ve özel özelliği ise içinde C vitamini olmadığı halde C vitaminin emilimini arttırmasıdır.
Zeytin: Kalp sağlığını koruduğu yapılan araştırmalar ile belirlenen zeytin aynı zamanda kötü kolesterolü düşürür. Kalp sağlığı ve damar sağlığının korunmasında etkili olup kalpteki ritim bozukluklarının düzene girmesine yardımcı olur. Serbest radikaller kolesterolü olumsuz yönde etkiledikleri için kan damarları zarar görür ve kalp krizine yol açar. Zeytin antioksidan içerir ve böylece kalp hastalığını önler. Bu konuyla alakalı yapılan son araştırmalar özellikle zeytinyağının kan basıncı üzerinde olumlu etkiler ortaya koyduğunu ispatlamıştır. Bunun yanında kan hücrelerinin sağlığı için de önemli rol oynar.
Pekmez: Üzüm, dut, keçiboynuzu ve hurma gibi pek çok çeşidi bulunan pekmez kan yapıcı özelliğe sahiptir. Ayrıca vücut direncini, bağışıklık sisteminin direncini arttırıcı ve güçlendirici özelliği sayesinde hastalıklara karşı koruyucudur. Karaciğeri temizleyerek damarları açar, kan basıncını dengeler. Hastalık aşamasında ise iyileşme sürecini hızlandırır. Mide rahatsızlıklarının tedavisinde destekleyici özelliğe sahiptir.
Tahin: E, C ve B vitaminleri açısından zengindir. Hücre yapısının bozulmasını engeller. Yaraların iyileşmesini hızlandırır. Kansere karşı koruyucudur. Damar sertliğini ve tıkanmalarını engeller. İdrar söktürücüdür. Vücuda alınan ağır metaller, zehirli bileşikler, radyasyon ve bazı ilaçların yarattığı toksinlere karşı koruma sağlar.
Bal: Bakteri barındırmadığı için doğal antibiyotik özelliği taşır, çok güçlü bir antioksidandır. Bu özelliğinden dolayı serbest radikallerle etkili mücadele eder. Mikropların kırılmasını sağlar. Balın yaraları çabuk iyileştirmesini sağladığı bilinmektedir. Öksürüğe, uykusuzluğa, astım ve bronşit hastalıklarına iyi gelir. Vücut içerisinde ve deride meydana gelen enfeksiyonları kolaylıkla ortadan kaldırabilir.
Domates-Salatalık-Biber: Domates, likopen açısından zengin ender bitkilerden biridir. Likopen, pankreas gibi çeşitli kanser hastalıklarını önleme konusunda hayati önemdedir. C vitamini açısından zengindir ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Lifli bir besin olması da bağırsak kanseri riskini de azaltır. Kabuk ve çekirdekleri ile bağırsakları harekete geçirir. Safra ve böbrek taşlarını eritir. Salatalığın ise kanı temizlediğini, karaciğeri ve böbrekleri çalıştırarak bol idrar söktürdüğünü ifade eden uzmanlar, idrarla birlikte vücuttaki üre asidi ve ürat tuzlarını eritip dışarı attığını bildiriyor. Salatalığın, içeriğindeki kükürt ile kanı temizlediğini, ciltteki ter bezlerini çalıştırdığını belirten uzmanlar, bol miktarda vitamin sağladığını, böylece cildin taze ve pürüzsüz olmasına yardım ettiğini vurguluyor. Kahvaltılarda sıkça tüketilen sebzelerden biri de biberdir. Biber, içerdiği antioksidan ve diğer maddeler ile vücudu birçok kanser türüne karşı korur. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Barındırdığı C vitamini vücudu güçlendirir. Düşük kalori içeriği ile çiğ şeklinde salata ve yemeklere tüketilmesi tokluğu arttırdığı için kilo vermeye yardımcıdır.
Sadık Çelik
Keyveni Kurumsal Hazır Yemek
Yönetim Kurulu Başkanı